Chi Lai là một trong số 6 làng của xã Trường Thành . Mảnh đất và con người nơi đây đã có từ lâu trong lịch sử. Nằm ngang dưới chân núi Voi lịch sử danh thắng. Người dân nơi đây tiềm tàng truyền thống đấu tranh với thiên tai giặc dã. Tinh thần yêu nước đấu tranh cách mạng kiên cường của các thế hệ cha ông. Năm tháng qua đi Núi Voi hùng vĩ vẫn còn mãi mãi in đậm tên tuổi người chiến sĩ cách mạng Ôn Như Vị hiên ngang khí phách quyết tử đến hơi thở cuối cùng với lời thề trên núi đá.
*
* *
Chúng tôi về Chi Lai hôm nay chứng kiến sự đổi thay của một vùng quê đã và đi lên trong thời kỳ đổi mới. Với 320 hộ gia đình, gần 900 nhân khẩu luôn là sự đoàn kết thống nhất cao gắn bó như một khối cộng đồng. Coi phát triển kinh tế là yếu tố tiên quyết nâng cao đời sống nhân dân. Những năm qua dân làng đã tích cực thi đua lao động sản xuất, tiếp thu tiến bộ khoa học kỹ thuật với cách làm ăn năng động hiệu quả. Từ diện tích cấy lúa hơn 30ha đến nay người dân đã mở rộng gần 10 ha nuôi trồng thủy sản cho thu nhập tăng cao trên 1 đơn vị dieenjtichs. Qua đó xuất hiện nhiều mô hình kinh tế vươn lên làm giàu ngay trên đồng đất quê hương.
Một dải vườn đồi ven sườn núi xanh tốt quanh năm của "đặc sản" cho Chi Lai, cây hương bài, cây rừng... như sức sống của làng quê , góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của toàn thôn. đến nay xuống còn dưới 3%. Hưởng ứng phong trào "Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới" nhân dân Chi Lai chung sức đồng lòng phát huy nội lực cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước xây dựng các tuyến đường bê tông ngõ xóm bền chắc sạch đẹp; đường ra nghĩa trang nhân dân, đường giao thông nội đồng phục vụ cho giao thông đi lại thuận tiện, phục vụ cho sản xuất và đời sống nhân dân... Hiến đất làm đường, dân chủ, công khai "dân biết dân làm, dân kiểm tra" đã tạo dựng những con đường của ý Đảng lòng dân. Một làng quê nông thôn mới hôm nay có một trung tâm văn hóa làng khang trang nơi hội họp, hoạt động văn hóa văn nghệ, TDTT hàng ngày. Đêm đêm ánh điện chiếu sáng công cộng tuyến đường ... làm bừng tươi sức sống làng quê.
*
* *
Kinh tế phát triển, cơ sở hạ tầng nông thôn được đầu tư xây dựng. Nhân dân làng Chi Lai tích cực hưởng ứng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư". Ngay từ năm 2002 địa phương đã phát động xây dựng làng văn hóa. Năm năm sau 2007 được công nhận làng văn hóa cấp huyện. Người dân Chi Lai duy trì giữ gìn nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc. Những ngày lễ hội truyền thống Núi Voi, lễ hội của làng luôn là sự quy tụ của đông đảo các tầng lớp nhân dân và con em xa quê. Mọi người níu gót bên nhau chung niềm vui những ngày hội xuân rộn rã. Đình chùa Chi Lai trên sườn non tung bay cờ hội, ấm cúng trang trọng nghĩa cử "Uống nước nhớ nguồn", giữ gìn di tích lịch vốn quý của địa phương. Được biết làng còn có 2 đội Tế quan nam và nữ, 1 đội văn nghệ "Cây nhà lá vườn" 1 câu lạc bộ dưỡng sinh.
Công tác an ninh nông thôn được quan tâm chú trọng với một tổ an ninh tự quản gồm 4 người bảo vệ an toàn tài sản, sản xuất của nhân dân được người dân tin tưởng ủng hộ cao. Hoạt động giữ gìn vệ sinh cảnh quan môi trường được duy trì thường xuyên với tổ thu gom rác thải nâng cao tinh thần trách nhiệm. nhân dân nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng bằng các ngày lao động tập trung quét dọn đường làng ngõ xóm, khu tập trung, khơi thông thoát nhước. Tiếp xúc với nguồn dân nơi đây chúng tôi còn ghi nhận những nét đẹp trong đời sống văn hóa của làng. Những thuần phong mỹ tục tốt đẹp được gìn giữ, tình làng nghĩa xóm bền chặt. Hội tình nghĩa của thôn đậm đà nghĩa cử lúc vui buồn có nhau. Tình yêu thương ngày được nhân lên từ mỗi gia đình dòng họ, ngõ xóm. Chính vì vậy mà Chi lai hầu như không có khiếu kiện, mất an ninh trật tự. Chi bộ Đảng của thôn nêu cao vai trò lãnh đạo: mỗi đảng viên luôn thể hiện vững vàng về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, tính tiền phong gương mẫu. Hàng năm đều đạt danh hiệu Chi bộ Đảng TSVM. Một vùng quê ý thức chính trị từ cán bộ đảng viên đến quần chúng nhân dân đồng thuận trong chấp hành tốt mọi đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, những quy định của địa phương, hương ước làng văn hóa đề ra. Công tác nhân đạo từ thiện luôn hoàn thành và vượt chỉ tiêu các cuộc vận động. Năm 2003 với 3 cuộc vận động số tiền ủng hộ hơn 11 triệu đồng. Năm 2016 với 5 cuộc vận động số tiền hơn 14 triệu đồng.
*
* *
Về Chi Lai những ngày này chúng tôi chứng kiến không khí tưng bừng phấn khởi của các tầng lớp nhân dân đón chào ngày Hội đại đoàn kết toàn dân. Ngày hội ngay trên quê hương yêu dấu của mình. Cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ, các Ban ngành đoàn thể chung tay góp sức chung lo công việc. Nhà nhà rộn ràng phấn chấn niềm vui. Ngày hội của làng như đã có sức lan tỏa tới con dân cháu làng xa gần ở nhiều nơi dõi hướng về quê hương. Bí thư chi bộ, trưởng ban công tác Mặt trận thôn Ngô Tất Máng tác phong điềm đạm nhưng săm sắn và đây thẩm thấu về địa phương. Dù công việc bận rộn anh vẫn giành cho chúng tôi phần thời gian đáng kể "mục đích sở thị" làng quê của mình. Đồi núi Chi Lai xanh tươi sức sống ngày đêm soi mình bên dòng sông Lạch Tray uốn khúc. Những nhà mới cao tầng nối nhau mọc lên. Rồi mai đây không xa dự án sân gôn sẽ là hiện thực ngay trên mảnh đất này. Bức tranh làng văn hóa Chi Lai càng đẹp thêm, đa sắc màu.
*
* *
Chi Lai một vùng quê non nước hữu tình có cả quá khứ - hiện tại - và mai sau. Núi Voi đó cứ sừng sững hiên ngang màu đá xám với ngàn năm muôn thuở.
Còn đất và người nơi đây cứ bền chặt bên nhau đi lên trong dựng xây kiến tạo cuộc sống và tự phát triển của quê hương./.
Vũ Hợp