Đã thành thông lệ, vào dịp rằm tháng Giêng hàng năm, huyện An Lão tổ chức Lễ hội truyền thống Núi Voi và Hội chợ xuân. Du khách gần, xa lại nô nức rủ nhau đi trẩy hội. Năm 2023, huyện An Lão tổ chức Lễ hội truyền thống Núi Voi và Hội chợ xuân từ ngày 31/01 đến ngày 07/02/2023 (tức ngày 10 đến ngày 17 tháng Giêng năm Quý Mão). Đến với Lễ hội truyền thống Núi Voi và Hội chợ xuân An Lão năm 2023, du khách có dịp được chiêm ngưỡng nét thanh tịnh của một vùng đất, cảnh vật và con người giàu truyền thống văn hóa, địa linh, nhân kiệt, trung dũng, quyết thắng. Nơi hội tụ đủ những tinh hoa văn hoá của thiên nhiên hoà trộn với văn hoá truyền thống dân gian của người dân An Lão, thành phố Hải Phòng.

Núi Voi, nhìn từ xa như một Ông Voi nằm phục bên cạnh hai dòng sông Lạch Tray và Đa Độ uốn khúc mềm mại, quanh năm mang phù xa bồi đắp cho một vùng đất rộng lớn. Truyền thuyết kể rằng, vào những ngày trong xanh nắng đẹp hay gió mát trăng thanh các nàng Tiên thường xuống Núi Voi để chơi cờ, tắm giếng Tiên trong hang Họng Voi, dự vũ hội làng Tiên Hội và lưu luyến không muốn rời nơi tuyệt thế chốn trần gian. Hiện trên đỉnh núi vẫn còn di tích là một khu đất rộng, bằng phẳng nơi các nàng Tiên chơi cờ. Từ trên cao, du khách có dịp được chiêm ngưỡng một quang cảnh làng quê trù phú, những cánh đồng xanh mướt hội tụ đủ những nét đẹp truyền thống của vùng đồng bằng duyên hải Bắc bộ.

Với địa thế hiểm trở, nhiều hang động lớn, giao thông thủy bộ thuận lợi, Núi Voi từng được nhiều nhân vật lịch sử lựa chọn xây dựng căn cứ hoạt động. Nữ tướng Lê Chân chọn Núi Voi làm địa điểm chiêu tập binh mã và tích trữ lương thực, che mắt quân thù và xây dựng căn cứ đánh giặc ngoại xâm. Nhà Mạc xây dựng thành quách, luyện binh, đào hào, đắp lũy. Hiện nay, Núi Voi vẫn còn dấu tích những Vàm chúa Cả, Vàm chúa Thượng, Sông đào nhà Mạc. Những cái tên như hang Thành ủy, hang Trống, hang Chạn, Đấu đong quân là nơi cất giữ lương thảo, che dấu quân, hang Già Vị gợi nhớ những năm tháng gian khổ, nhưng đầy hào hùng của thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Đặc biệt, trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, Núi Voi là một trận địa phòng không quan trọng bảo vệ cửa ngõ phía Tây Bắc của Hải Phòng, với những chiến công hiển hách của đội dân quân du kích nữ Núi Voi và lời thề bất tử.

Đứng trên đỉnh núi ta thề
        Không giết được giặc không về Núi Voi

Ngày xuân trong tiết trời se lạnh, du khách tham quan Núi Voi, dự Lễ hội truyền thống và Hội chợ xuân đậm đà bản sắc dân tộc. Du khách rảo bước chân, cùng bước lên để ngắm toàn cảnh bức tranh phong cảnh hữu tình tuyệt đẹp của tạo hóa. Để rồi:

      Lên tới bàn cờ đỉnh núi cao

Ngỡ mình vũ hội với trăng sao

Cờ Tiên ai sắp ai còn đó

Biết có cùng ai, biết thủa nào…

Điển tích riêng gắn liền với những sự kiện lịch sử của nhân dân An Lão cần cù, siêng năng, sáng tạo trong lao động; giàu truyền thống cách mạng, đấu tranh chống xâm lăng, mảnh đất địa linh nhân kiệt, sơn thuỷ hữu tình. Nhân dân An Lão nói riêng, nhân dân thành phố Hải Phòng nói chung từ lâu đã tự hào có di tích lịch sử Núi Voi, danh lam thắng cảnh cấp quốc gia. Một tặng phẩm quý giá mà thiên nhiên ban tặng. Với:

Cảnh Long Hoa bốn mùa thanh tịnh
Đình Chi Lai trung chính sườn non
Bốn bề chân núi dân thôn
Tiếng thiều, tiếng trúc véo von đi về.

Dưới chân núi xóm làng ôm ấp, với dải Chi Lai chênh vênh bên sườn núi, cây cối tốt tươi, quanh năm trải rộng màu xanh của kinh tế vườn đồi. Làng Tiên Hội nhấp nhô giữa giải đồng bằng bát ngát. Từ xưa cụ Nguyễn Khuyến khi đứng trên Bàn Cờ Tiên đã đề 2 câu thơ nổi tiếng:

Một lá về đâu xa thăm thẳm
        Nghìn Làng trông xuống bé con con.

Các hang, động ở Núi Voi muôn hình, muôn vẻ, kỳ vỹ nhưng huyền bí, hấp dẫn mỗi khi du khách ghé thăm:

Trở về lối nhỏ giếng hang sâu
Chợt bóng tiên về chút nao nao
                   Lung linh thạch nhũ buôm vòm giếng
      Huyền thoại còn trôi mãi thủa nào.

Bước chân du khách đến với Núi Voi còn được thưởng ngoạn phong cảnh hữu tình, nên thơ, nên nhạc:

Những cô gái dân quân treo mình bên vách đá

Lưng chừng trời ngắm bắn máy bay rơi.

Cùng với phát triển chung của đất nước và thành phố. Những năm gần đây khu di tích lịch sử danh thắng Núi Voi và các di tích lịch sử trên địa bàn huyện An Lão không những được bảo vệ, giữ gìn mà còn được đầu tư, tu bổ, tôn tạo trở thành những địa chỉ tham quan, du lịch hướng về cội nguồn của đông đảo du khách. Một loạt các công trình kiến trúc mới, dự án lớn được huyện và thành phố đầu tư xây dựng phục vụ nhu cầu khách du lịch và nhu cầu tín ngưỡng tâm linh của nhân dân như: Đền thờ Nữ tướng Lê Chân xã An Tiến, Chùa Long Hoa, dự án sân Golf xã Trường Thành, Đền thờ Trạng nguyên Trần Tất Văn xã Thái Sơn, khu du lịch sinh thái đảo Bầu.v.v. Trong tương lai không xa sẽ nâng tầm quần thể di tích với những giá trị to lớn hơn, hấp dẫn, thu hút các tầng lớp nhân dân tham quan chiêm ngưỡng, vui xuân và thưởng ngoạn.

Lễ hội truyền thống Núi Voi và Hội chợ xuân An Lão năm 2023 đã và đang rộn vang, hào hứng trong không khí của mùa xuân dân tộc. Các tuyến đường trên địa bàn hai xã An Tiến, Trường Thành dẫn vào khu di tích vừa được huyện đầu tư trải nhựa Asphalt, lắp đặt hệ thống đèn cao áp, trang trí băng cờ, khẩu hiệu rực rỡ. Những cổng chào uy nghi đang giang rộng vòng tay chào đón du khách. Cờ hội tung bay phấp phới trên các đỉnh Đền, Đình, Chùa. Tiếng trống hội, tế lễ vang vọng. Hoà trong muôn sắc màu là những gương mặt vui tươi, phấn chấn của du khách từ các nơi đổ về Núi Voi trẩy hội.

Bâng khuâng giữa cánh rừng cây mới
Mái đền thấp thoáng bóng sương giăng
 Những nàng tiên núi xưa còn hiện
Hay khách thời nay bước ngỡ ngàng

Đến với Lễ hội truyền thống Núi Voi và Hội chợ xuân năm 2023 du khách sẽ được thưởng thức nhiều hoạt động lễ và hội phong phú, trang trọng, hấp dẫn như: Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, chương trình biểu diễn nghệ thuật của các diễn viên, ca sỹ chuyên nghiệp; chương trình giao lưu văn hoá, văn nghệ và dân vũ, liên hoan giai điệu tuổi xuân, hát dân ca, giải vô địch kéo co nữ, bóng chuyền nam mở rộng. Tham gia các hoạt động thương mại, ẩm thực, mua sắm hàng hoá, vui chơi giải trí, các trò chơi dân gian. Tham quan các di tích lịch sử, hướng về cội nguồn. 

Ngoài mục đích tôn vinh, tưởng nhớ các vị anh hùng dân tộc, người có công với quê hương, đất nước. Lễ hội truyền thống Núi Voi và Hội chợ xuân An Lão năm 2023 còn giới thiệu đến du khách gần xa những tiềm năng du lịch của địa phương, giới thiệu các sản vật, món ăn nổi tiếng mang đậm hương vị của quê hương như: chè Chi Lai, khoai Tiên Hội, nem chua An Thọ, chạo Bát Trang. Tham quan, lựa chọn mua sắm những hàng hoá, nông sản có chất lượng, đạt tiêu chuẩn OCOP của một số đơn vị sản xuất, kinh doanh trên địa bàn huyện.

Sự hòa quyện không gian đẹp, sơn thuỷ hữu tình của khu di tích lịch sử Núi Voi và các hoạt động văn hoá, thể thao mang đậm nét dân gian truyền thống của người dân An Lão đã tạo nên nét đẹp riêng, hấp dẫn du khách đến trẩy hội mỗi độ xuân về./.

                                                                      TTVHTT&TT.